امامزاده زبیده خاتون سلام الله علیها

شهر نراق در طول جغرافیایی 50 درجه و 51 دقیقه و در عرض جغرافیایی 34درجه و یک دقیقه و ارتفاع این شهر از سطح دریا 1900 متر است. نراق از شهرهای شهرستان دلیجان در استان مرکزی است که در 14 کیلومتری شرق دلیجان قرار گرفته است.

این شهر در موقعیت پایکوهی قرار دارد و کوههای ال در شمال، پاتاق در یک کیلومتری جنوب شرقی و منظریه در یک کیلومتری شرق شهر قرار گرفته اند. غار چال نخجیر در 10 کیلومتری غرب نراق (بین راه دلیجان – نراق) قرار گرفته است.آب و هوای نراق نسبتاً معتدل و خشک می باشد.

زبان اهالی فارسی و دین مردم اسلام (شیعه اثنی عشری) می باشد . فرآورده های کشاورزی و باغداری شامل گندم، جو، بنشن، بادام ، گردو، فندق ، سیب وزرد آلو می باشد. آب کشاورزی از طریق رودخانه ، قنات و چاه عمیق وآب آشامیدنی از چاه نیمه عمیق تامین می گردد.

بنای بقعه

در کتاب تاریخ و فرهنگ دلیجان (ص 146) تحت عنوان زبیده خاتون راجع به بقعه نوشته است : بی بی زبیده خاتون دختر امام جواد (علیه السلام) در مزرعه بیدشک قرار دارد. ساختمان (قدیمی) زیارتگاه بر روی تپه ای بلند از خشت وگل ، با دو ایوان : یکی در جنوب و دیگری در شمال قرار دارد ، بر روی قبر ضریح قرار دارد . گنبد مخروطی شکل با کاشیهای خشتی فیروزه ایی پوشیده شده است . نقاشی سقف مربوط به دوران قاجاریه است. ایوان و اتاقهایی نیز در شمال و جنوب وغرب آن ساخته شده است .

زیارتگاه بین دو مزرعه بیدشک بالا و پایین قرار دارد وآب شرب این امامزاده از چشمه مزرعه بیدشک بالا تامین شده است.در تابستان جایی بسیار با صفا است وزائران زیادی دارد.

پیش از رسیدن به مزرعه بیدشک پایین ، بر روی یک بلندی کوچک که زیارتگاه از آنجا پیدا می شود ، جایگاه سلام گاه امامزاده است.در آنجا تپه ایی است که زوار هنگام رسیدن به سلام گاه ، شنی را قبل از رسیدن فراهم می کردند ، بر روی آن می انداخته و با سلامی به امامزاده راه خود را ادامه می داده اند. با پیدایش وسایل نقلیه امروزی این کار به فراموشی سپرده شده است . این امامزاده بارها مورد دستبرد دزدان عتیقه قرار گرفته و با کنده کاری هایی به حرم مقدس حضرتش بی احترامی شده ، بعد از انقلاب با تشکیل هیأت امناء و گماردن خدام وساخت و سازهایی تا اندازه ایی غبار غربت از حریم حرمت این امامزاده زدوده شده است.

راجع به نحوه شهادت وشکل گیری اولیه بقعه و تغییرات بعدی در یک جزوه تحقیقی موجود در اداره کل اوقاف وامورخیریه استان مرکزی ) مطالب مفیدی آورده شده است که عیناً نقل می گردد:

فاطمه صغری(علیها السلام) مشهور به زبیده خاتون بنت امام جواد علیه السلام نوه امام هشتم .... به قصد دیدار پدر بزرگ خود راهی ایران می شوند و از راه فارس به منطقه مرکزی عزیمت نموده ولی در راه با ممانعت حکام جور و والیان بی قید وبند مواجه شده وبه ناچارمجبور می شوند که راه خود را عوض نموده ولی در منطقه ای دیگر به نام بید شکن که در دو ناحیه علیا وسفلی قرار گرفته بود و ساکنانی با دین مجوس وگبر داشت گرفتار شدند . همراهیان برای حفظ جان فرزند امام جواد (علیه السلام) به مبارزه می پردازند و جانانه از حیثیت وناموس اسلام دفاع می نمایند و جوانمردانه شربت شهادت را می نوشند و امامزاده زبیده خاتون(علیها السلام) هم کمی دورتر از محل دفن فعلی در غاری کوچک به شهادت می رسند.جنازه آن مخدره در آن زمان به محل فعلی منتقل شده و به خاک سپرده می شود اما چه کسی یا گروهی اقدام به چنین کاری می کند وآیا مسلمانان در آن زمان در این دیار سکنی داشته اند یا نه اطلاع کاملی در دست نیست . ولی از نحوه دفن جنازه و همچنین معماری بنا و خصوصاً قبر امامزداه مشخص می شود که مسلمانان این کار را انجام داده اند.

سالها می گذشت وقبر فرزند امام جواد(علیه السلام) در خاموشی به سر می برد و گویا هر از چند گاهی زائری به زیارت می آمد تا اینکه وضعیت جغرافیایی منطقه از جمله بیدشکن به هر علت متغیر شده و به ناچار مردم آن منطقه به محل جدید نراق که توسط شخصب به نام ریس بلند بنا نهاده شده بود کوچ می کنند و عملاً دو بیدشک (علیا وسفلی) از رونق زندگی می افتد. این بار نور اسلام بر تارک تاریک جهان تابیده و مردم با دین اسلام زندگی را دنبال می کنند.

کم کم مبلغان مذهبی که علوم خود را از خاندان عصمت وطهارت کسب نموده اند با اندیشه پاک و به دور از چشم غیر مسلمانان (گبر آن زمان) درصدد احیاء فرهنگ غنی بر می آیند و برای پر کردن  این خلاء به بزرگان متوسل می شوند و همچنین مراکز مذهبی را رونق می دهند. با مراجعه به تاریخ اسلام و ظلمهای خلفای جور در می یابند که در هفت کیلومتری محل زندگیشان امامزاده بس بزرگوار و فرزند امام جواد(علیه السلام) مدفون است . پس به آنجا رجوع نموده و اقدام به ساخت محل مناسب و در خور شان آن بزرگ می سازند تا قبر مطهر از بارش برف و باران در امان باشد و به آن آسیبی نرسد . سالها بعد یعنی حدود 900 سال قبل در همین محل فعلی بنایی احداث و چون منطقه سرد وکوهستانی است گس از گذشت حدود 200 سال باز گروهی اقدام به ساخت بقعه ای جدید بر قبر مطهر می نمایند و سالهای بعد به دلیل کثرت جمعیت اقدام به ساخت سالنها و صحن نموده و مراسم عزاداری سالار شهیدان و امامان معصوم را در آنجا برگزار می کنند.

ساختمان قدیمی بقعه ، از خشت و گل ساخته شده بود ودر سالهای اخیر تخریب شده و با پیگیریهای هیأت امناء تحت نظارت اداره کل اوقاف وامورخیریه استان مرکزی ساختمان جدید با مساحتی در حدود هزار متر مربع بنا گردیده است.

ظاهراً ساختمان قدیم اواسط دوره صفویه ساخته شده بود و شامل یک بنای آرامگاهی با پلانی مربع از بیرون بوده  واز داخل به شکل هشت ضلعی  بوده ودارای چهار ورودی در چهار جهت اصلی بوده است وظاهراً در دوره قاجاریه و معاصر مرمت شده بود . در داخل بنا بر روی گچ نقاشی هایی با تصاوریری از عاشورا ، گل وبوته وجود داشته است .

بنای کنونی چند سال پیش ساخته شده و شامل حرم ، گنبد گلدسته ، ایوان است .گنبد دوپوش است وآهنی و آجری می باشد . نمای خارجی و داخلی گنبد کاشیکاری شده است .مرقد آجری است وسنگ قبر ندارد . ضریح قدیمی چوبی شکسته شده در انبار است.ضریح مطلا در کارگاه آقای روزگاریان در اصفهان ساخته ونصب گردید .

در قسمت زیر گنبد کاشیکاری می باشد و بدنه های حرم دارای کتیبه هایی است : 1- سوره تکاثر با خط ثلث سفید رنگ بر زمینه لاوردی است 2- ان الحسین سیدالشباب اهل الجنه با خط سفید بر زمینه سبز 3- من کنت مولاه و فهذا علی مولاه 4- قره عینیالصلوه5- سوره ماعون و کافرون6-زیارتنامه حضرت فاطمه زهرا 7- سوره قدر8 دعای فرج

علاوه بر کتیبه های فوق که روی کاشی هستند ، نقش گنبد بارگاه امام رضا(علیه السلام) ، نقش مسجد الحرام ، نقش مسجد النبی ، نقش بارگاه کاظمین (علیه السلام) بر دیوار های حرم نقش گریده است .

دو حسینیه بنام امام جواد(علیه السلام) و امام رضا(علیه السلام) در جوار بقعه وجود دارد . در حسینیه امام جواد(علیه السلام) کتیبه و کاشی آیات سوره فتح و در حسینیه امام رضا(علیه السلام) کتیبه کاشی آیه نور نوشته شده است.

نسب نورانی :

امامزاده فاطمه صغری ملقب به زبیده خاتون (علیها السلام) از نوادگان امام جواد (علیه السلام) است. این بارگاه ملکوتی در تمام ایام سال بویژه در روز 13 فروردین ماه و اربعین حسینی از حضورگسترده مردم برخوردار است . اهالی معتقدند که سالروز شهادت آن بانوی بزرگوار مصادف با اربعین حسینی است .

سیده فاطمه بنت حسین ابی محمد ابن احمد ابن محمد ابی جعفر ابن موسی المبرقع ابن امام جواد(علیه السلام)

کرامات امامزاده :

تعداد کسانی که از عنایات و کرامات حضرت بی بی زبیده خاتون(علیها السلام) بهره مند شده اند بی شمارند . شفای بیمار سرطانی و درمان سکته مغزی از کرامات حضرت زبیده خاتون (علیها السلام) است.